Page 18 - Mürekkep-2

e
M
k
r
ü
e
k
Mürekkep
p
ORDU-GÖLKÖY
ORDU-GÖLKÖY
05 İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
EĞİTİM-KÜLTÜR VE HABER DERGİSİ
DİLİMİZİN ZENGİNLİKLERİ
KÖKENİMİZDEKİ GÜCÜ YANSITAN ŞAHESER

Dil, bir milletin var olmasının temel kaynağıdır. Dili işleyip güçlendirip bereketlendirenler kazanıken, ihmal
edenler kaybeder. Kendisine güvenen, bilgili biri var; Kaşgarlı Mahmut... O, dilin gücünü iyi bilenlerdendir ve bir
ilke imza atmıştır. İlklerin ne kadar zor olduğunu bilirsiniz. Kaşgarlı Mahmut'un bu eseri, dilin gücünü ve önemini
ilk kez bu şekilde vurgulayarak, dilin zenginliğini ve tarihini gelecek nesillere aktarmada eşsiz bir mihenk taşı
olmuştur. Dilimizin gücünü, üstünlüğünü dile getirmek için sözlük yazmıştır. Türk milletinin imkânlarını, siyasi
gücünü, kudretini tarihe not düşmüştür. Dönemin şartlarını, eserin mahiyetini ve yazarın sunduğu makamı ele
alırsak bu eserin zamanının en güçlü kimliği olduğunu anlarsınız. İşte bu kitap, Dîvânu Lugâtit-Türk.
Size dilin gücünden bahsetmiştim. Bu kitaptaki her bir kelime Türk milletinin derin tarihini ve geleneklerini
yansıtıyor. Dil, bir topluma kimlik kazandırır ve onları görünür kılar değil mi? Onu diğerlerinden ayırt eder.
Toplumsal hafizamızı güçlendirir. Toplumların zaman içinde savrulup yok olmasını önler. Yok olmamaları için de
tutundukları tarihi ileri taşır. Bu eser de tam da bunu yapmıştır. Bu sebepten bu şaheser, Türk dilinin zenginliğini
ve derinliğini keşfetmek isteyen herkes için bir hazinedir.
Bu eser, gelişigüzel hazırlanmadığı gibi bir millete dair her şeye işaret eder ve her bir kelimesiyle kültürün
derinliklerine dokunur. Her kelime sadece bir tanım sunmakla kalmaz, aynı zamanda o kelimenin kullanıldığı
kültürel bağlamı ve tarihsel arka planını da yansıtır. Bu yönüyle, sadece bir dil kaynağı değil, aynı zamanda bir
milletin kimliğini, değerlerini ve geçmişini koruyan kıymetli bir mirastır. Kaşgarlı Mahmut, yaşayarak keşfettiği
sözlü edebiyatı atasözleri, deyimler ve şiir gibi edebi ürünleri bizlere sunarak Türkçenin anlatım derinliğini herkese
kanıtlamıştır. Bu eser, bir milletin kültürünü, değerlerini ve hayatını dilin zenginliğiyle gözler önüne sererek,
Türkçenin ne kadar güçlü ve anlam yüklü bir dil olduğunu tüm dünyaya göstermiştir. Kaşgarlı Mahmut, örnekler
vererek bir dizi sözlüğe de öncülük etmiştir. Bu sözlükler, yalnızca dilin kelime dağarcığını zenginleştirmekle
kalmayıp, Türk kültürünün derinliklerini ve tarihsel birikimini de gözler önüne sermiştir
Divânu Lugâti't-Türk, dili ve siyasi egemenlik ilişkisi açısmdan Türklerin kültürünü en güzel ortaya koyan
eserlerden biridir demiştik. Döneminde Araplar ve İranlılar kadar etkili olan Türklerin dil, edebiyat ve kültür
bakımından gücünü, otoritesini ortaya koymak ve pekiştirmek amacıyla yazılmış olmalı. Eserin halife tarafindan
kabul görmesi bize üstün ve etkin bir dilimizin olduğunu göstermez mi? Bir dilin yabancılar tarafindan
öğrenilmesinin gerekliliği, Kaşgarlı Mahmut'un eserini öne çıkarmasının ve Türkçenin gücünü tüm dünyaya
tanıtma amacının bir sonucudur. O dönemde yazının ve kelimelerin gücüne dikkatle bakıldığında, bu eserin taşıdığı
farkındalık net bir şekilde görülür. Ayrıca, ilk Türk dünyası haritasını içermesi de eserin değerini arttıran önemli bir
özelliktir. Bu durum, bir kitabın, siyasi gücü nasıl etkileyip genişletebileceğini ve fikirlerin bir kitapla nasıl sınırları
aşarak yeni ufuklara taşınabileceğini gözler önüne sermektedir.
Dîvânu Lugâti't-Türk, güçlü tarihimizin ve milletimizin önemli bir dönüm noktası, bir basamağıdır. Bu basamak,
bize ayna tutar, bizi biz yapan her şeyi değerli kılar. Türkçenin bilinen en eski sözlüğü olan bu eser, Batı Asya yazı
Türkçesiyle ilgili var olan en kapsamlı ve önemli dil yapıtıdır. 11. yüzyılın nadide bir eseri olan Divânu Lugáti't-
Türk, Türk tarihi, mitolojisi, coğrafyası, halk edebiyatı, tıp bilgileri ve tedavi usullerine dair ansiklopedik bir
kaynaktır. İşte bu eser, Diyarbakırlı kitap meraklısı Ali Emiri Efendi'nin bulup büyük bir titizlikle korumasının ne
kadar haklı olduğunu gösteren, bir milletin öz kimliğini yansıtan paha biçilmez bir mirastır.

Liselerarası Deneme YazmaYarışması İlçe 1.si
Tuğba GENÇ
Gölköy Şehit Yaşar Biçer
Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi

12